ESA na tomana tikoga o Japani na nona veivuke kina veimatanitu ena Pasivika ena kena vakavinakataki na nona taqomaka na wasawasa mai vei ira na dauqoli vakailoa. Oya na veika e vakaraitaka ko Shinzo Abe na Paraiminisita mai Japani.
A vosa tiko o Abe ena i ka walu ni nodra bose na veiliuliu ena Pasifika (8th Pacific Islands Leaders Meeting (PALM8) ka vakayacori mai Japani. E laveta cake mai na veika oqo o Abe ena vuku ni nona kauwai ni tubu cake tikoga na kena yalani o Viti kei na vei yanuyanu ena Pasivika ena kena vakavinakataki ka laveti cake na veivurevure ni rawa ka.
E tukuna talega o Abe na kena qarauni na benuci ni wasawasa ena Pasivika ka vakayaloqaqataki ira na veiliutaki mera vukea ka liutaka na kena maroroi ka taqomaki na noda veiwasawasa ena Pasifika.
E vakaraitaka talega na i liuliu mai Japani na kena vakabulabulataki tiko na gauna ni talanoa ka a vakayacora o Viti ena yabaki sa oti ena bose ni COP23 ena kena vakalasikati cake na nodra duavata ena kena wali na leqa ka vakavu mai na veiveisau ni draki.
E vakaro tiko na United Nations ni sa na levu cake tikoga na palasitika ena noda wasawasa mai na i wiliwili ni ika ena 2050.
Ena 2016, e tukuna na UN ni rauta ni 3000 na milioni na tani na levu ni palasitika e vakayagataka na lewei vuravura mai na 7 na bilioni na lewenivanua ka vakavuna na leqa vei ira na veika bula ena loma ni wasawasa kei na veikau.
Na kena bibi ni a laurai na palasitika ena loma ni veika bula ka bula voli ena 10,000 na fiti ena boto ni wasawasa.
