SA i koya oqo na i kuri ni i takitaki mai na loma ni vanua kei Viti Levu ka vakarautaka ko Seniqumu Niqarawai mai na Lomaicolo, Vunaqumu.
SA i koya oqo na i kuri ni i takitaki mai na loma ni vanua kei Viti Levu ka vakarautaka ko Seniqumu Niqarawai mai na Lomaicolo, Vunaqumu.
Ni tei wilika sara yani.
Vakadeitaki mai Lomalagi na Mataka Vou ni Laione ni Viti
Ni vakacagau voli mai ena loma ni vula taucoko ko Jiune se qai dromu na noda tavusoya tiko na i talanoa ni Laione ni Viti kei na Nona a dregati Viti na Kalou ena i ka 4 ni Jiulai, 1908 me da matanivitiviti nei lomalagi ki na na muaira kei vuravura, me vaka na kena vakanamata tiko yani kina na drua ni rarama mai natuicake ka toka ena noda ulu-ni-bole, e a qai basika mai Lomalagi e dua na ka veivakurabuitaki ena yakavi ni Tusiti na i ka 30 Jiune 2015, ena loma ga ni macawa sa oti.
Oya na kena a cabe mai Lomalagi vaka kina muaira kei Viti na kalokalo ramaseserau vakabuina ena nodrau a mai veitaudonui yani na vuravura (planet) rarama duadua ena noda maliwalala ko Venus kei Jupiter.
Eratou a vakaraitaka na dau ni vakadidigo ni lomalagi mai na matanitu ko Amerika, na tabana ni NASA, ni a se laurai sara mai Peceliema na kalokalo serau vakabuina oqo ena rua na udolu (2,000) na yabaki sa oti ena gauna e a mai sucu kina na Mesaia. E vakabauti ni sa i koya dina ga oqo na kalokalo serau vakabuina ka ratou a raica na tamata vuku mai natuicake ka ratou mani vakamuria voli yani me yacova sara na nodratou laki vakatataro yani e Jerusalemi, ka ra sega tu mada ga ni kila o ira mai kea.
Ia, ka ratou mani vakamuria tale yani na kalokalo vakabuina koya me yacova ni sa laki tu vakadua mai Peceliema ka ratou mani vakacabora sara na nodratou i yau ni roqoroqo kivua na gone e a se qai sucu, na gone Turaga ko Jisu Karisito.
Na i tovo vakavanua ni vakacacabo e kilai tani kina e vuravura taucoko na kawa i Taukei e Viti, ka sai koya sara ga nai yaloyalo ka matanataka toka na Laione ni Viti ena noda drotini. E a rairai vakatitiqataki voli beka mai na veitukutuku matanidavui eda vakadigova tiko mai ena loma ni macawa vica sa oti yani.
Ia, e rui veivakurabuitaki dina ni da yacova sara tu ga mai na macawa e mai yabaki duanadrau ka mani vitu (107) kina na noda drotini se ?Coat of Arms? ena i ka 4 ni Jiulai 2015, e sa qai vakayaco ka na Kalou Bula mai Lomalagi me veivakadeitaki kivei keda na luvei Viti lomani ni o koya ga e vakatulewa tiko kina noda i lakolako voli mai oqo, ka sa gauna dina sara oqo me da yadrava ka yalomatuataka na delanigauna va-Kalou eda sa lako curuma tiko edaidai.
E ka dina taucoko ni sa bau veivakurabuitaki na kalokalo ramaseserau vakabuina koya ka a cabe mai na muaira kei Viti.
Ia, ni ra sa qai vakadikeva na kena daunivadidigo lomalagi na kalokalo e serau tiko mai oya era a qai kunea rawa ni rau a mai ramaseserau ruarua toka yani na vuravura (planet) e rua oqori, ko Jupiter kei Venus, ena ruku ni matana sara ga na ?Laione ni Lomalagi? se okoya na ?Leo constellation.?
Me vaka ga ni a dregati Viti na Kalou ena i ka 4 ni Jiulai 1908, e sa via vakaraitaka talega mai kivei keda na luvena e Viti ena loma ni macawa ni ka 4 ni Jiulai 2015 ni oti e 107 na yabaki, ni sa waraki keda vakadede voli mai ko vuravura me da ramaseserau yani ka me da cavuikalawa ena nod+++a i tavi vakamatanivitiviti ni tukutuku vinaka e sega ni oti rawa kina muaira kei vuravura, oya me da kacivaka yani vakadomoilevu me da sa ?Rerevaka na Kalou ka Vakarokoroko vei Koya ni sa yaco tiko na Nona gauna me lewa? me vaka ga e sa vakaraitaka mai na we-ni-ligana ena Nona loma ni maliwalala tawavakaiyalayala ka veivakurabuitaki oqori.
Na Sala Veilatai ki na Mataka Vou nei Viti-nai-Matai
Na kauveilatai damudamu koya ka a dau tukuni tu ni korosi nei St. George e kunei ga ena kuila cokovata nei Bolatagane, na Union Jack ka sega ni o koya ka davo koto oqori ena loma ni noda drotini se ?Coat of Arms?.
E na lomanibai bolataki-va ni i sasabai ni noda drotini sa i koya sara ga na sala veilatai ni gauna vakaparovisai ni ?Mataka Vou nei Viti-nai-Matai? ka sa vakatekivu cadra cake tiko mai oqo me vaka e sa veivakadeitaki tiko kina na Kalou Bula mai Lomalagi. Eratou umani kece toka e na lomanibai bolataki-va oqori na tolu na yavu ni noda bula vakaitaukei: na Vanua, Lotu, kei na Matanitu.
Ia, ni se bera walega ni da tatasereka na kedratou i vakamacala vakaparovisai na tolu na yavu ni noda bula vakaitaukei oya, me da se tei veivakananumi tale mada ena vuku ni nona vakatarotaro na Dau ni Same o Tevita ni a taroga tiko; ?Ia ni sa talaraki sara na yavu, a cava sa na kitaka rawa na tamata yalododonu??
Na sala veilatai ni gauna vakaparovisai ni ?Mataka Vou nei Viti-nai-Matai? e vakaraitaka tiko na nodratou dui tabagauna na noda yavu ni bula vaka Vanua, Lotu, kei na Matanitu me yacova mai na nona delanigauna na Laione nei Viti. Ia, sa dusia talega na i tabatamata e va ka dau vakavotukanataki cake mai kina na Nona veisausaumi na Kalou Bula mai Lomalagi me vaka na Nona vosa ni a kaya; ?au sa sauma na nodra caka ca na qase vei ira na luvedra, ka yacova nai katolu ni tabatamata kei na kenai kava, vei ira sa cati au; ia ka?u sa vakatakila na loloma vei ira nai tabatamata e udolu, vei ira era sa lomani au, ka muria na noqu vunau.?
Eratou veitaudonui vakavinaka na veitabagauna se na i tabatamata yadua ena lomanibai bolataki-va kei na tolu na yavu ni noda bula vakaitaukei ena nodratou dui delanigauna vakaparovisai.
Sa tolu taumada na lomanibai ni gauna ni noda veiliutaki vakatamata ena Vanua, Lotu keina Matanitu ka ratou sa dui vakatakilakilataki ena i kau jiaina, vuniniu keina dovu.
A kena i ka va tiko yani oya na lomanibai ni ruve-vula ka e katia toka mai na drau-ni-olive. Sa i koya oqo na dela ni gauna va-Kalou vei Viti koya eda sa lako curuma sara tikoga ena gauna oqo. Ia, sa rui bibi meda kila rawa ka me da yalomatuataka sara na kena i balebale dina me vaka ni a sega ni se bau dua beka na kena i vakamacala matata vakaoti e soli mai kivei keda mai na veitabagauna sa oti me yacova mai na Nona gauna na Kalou vei Viti edaidai. Ni yacova mai ko Viti na Nona delanigauna na Kalou, eda raica rawa ni sa vakauti keda vata mai na gaunisala basoga-i-tolu ni Vanua, Lotu kei na Matanitu me da sa mai lako curuma yani oqo na gaunisala ni matanivitiviti o koya sa vakanamata tiko kina na Laione i Juta ka cecebuya toka oqori mai natuicake me sa mua tiko yani vaka kina muaira kei vuravura.
Ia, a cava tale me da qai kaya: ?Kevaka sa totaki keda ko Jiova o cei me qai noda meca??
Ena qai kuri tale yani
Vurevure ni i tukutuku
i Same 11:3
ii LakoYani 20:5, 6
