Na nodrau veiwekani o Dravo kei Vakano e matata vinaka tiko vei keitou ina koro. Oya na veika e vakaraitaka ko Joape Qovu e dua na turaga ka nona itutu vakavanua na bati ena koro o Dravo.
E tukuna o Qovu ni tutu vakaturaga ena ulu ni veiliutaki ena loma ni koro o Dravo e vakatokai na Tudrau. Ia, na veiwekani e semata ina koro o Vakano mai na yanuyanu o Lakeba ena Yatu Lau era kila vinaka ena vuku ni wiliwili ni lewenivanua e rawa ni bula tiko ena koro o Vakano.
“Na koro o Vakano e sega ni rawa ni sivita na drau ko ira na lewena ka ni dabe tiko yani vei keitou na turaga na Tudrau se Tuinidrau,” e kaya o Qoro.
E tomana o Qoro ni veigauna kece ena gauna makawa i liu ni dau vakagunuvi na turaga na Tudrau ena loma ni koro o Dravo ena dau la’ki sili sara mai Vakano e Lakeba me vaka na kena ivalavala dina.
“Ena gauna qo keitou sa sega ni qai la’ki vakasilima tiko ki Vakano na turaga na Tudrau ena gauna e dau buli kina ka keitou sa cakava ga i ke,” e kaya o Qovu.
E tomana ena nona italanoa na bati yabaki 67 qo, ni ratou qai mai kerea tale vakavanua na turaga ni Vakano mai Lakeba ena vica na yabaki sa oti na kena rawa ni toso na iwiliwili ni lewenivanua me bula rawa ena nodra koro mai Lakeba.
“Keimami sa qai kila dina na gauna e ratou gole mai kina na wekai keitou mai Vakano na bibi ni veiwekani ena vuku ni mana e ratou sotava tiko mai kea ka ni sega ni rawa ni sivia na drau na iwiliwili ni tamata ka ni dabe tiko yani e Dravo na Tuinidrau se Tudrau,” e kaya o Qovu.
Ena koro o Dravo e dabe tiko kina ena gauna qo e dua na dakai ni vanua volekata na valenisoqo ka yacana tiko o Burelevu.
“Na dakai ni vanua qo era a vakayagataka na neitou qase ena ivalu ena gauna makawa ka kena sicini na nuku,” e kaya o Qovu.
E vakaraitaka na turaga dauveiwali qo ni sega ni taura rawa na yabaki e a kau mai kina na dakai qo ka ni ra se vakayagataka na nodratou qase ena nodratou dau veivuke ena mataivalu nodra na Vunivalu mai Bau.
“Na kena sicini na nuku ka sa vakatokai tiko ena dua na neitou qoliqoli qo o Nuku sasa.
“Na nuku sara la o ya e a mai sicini ni dakai ka ratou vakayagataka na neitou qase,” e kaya.
E tukuna o Qovu ni mataivalu ni koro o Dravo e yacana na mataivalu ni Tudrau.
E rau dau veivuketaka vata na ivalu kei na mataivalu ni Yatu Mabua na mataivalu qo ni Tudrau me vaka e talanoa tiko kina o Qovu.
“Na mataivalu ni Yatu Mabua oya e qali tiko kina o Mokani, Momi, Nawakura kei Naila,” e kaya o Qovu.
Ena nodra valu wavoki tiko qo na mataivalu qo era a mani yaco sara ki Natewa mai Vanu Levu.
Ia, eso na itukutuku lekaleka e tauri rawa ena tukutuku ni veigauna e koto oqo e ra ena veiyaca ni turaga ka bau toka talega kina na turaga e a mai tawani Dravo.
Tukutuku Raraba:
O Ratu Vueti na luvei Adi Bunonitokalau, sa nona o Kubuna. O koya Nasau kei Ravouvou na tacina e rau sa lesu tale i Verata a tara kina nodrau koro a vakatoka me o Maumi.
Ni dede ra tubu me lewe levu, era tawase tale, eso era tikoga mai Verata, a cavu mai eso, a tara nodra koro o Maumi mai Kubuna. E muri era qai cavu tale a tara nodra yavutu o Maumilevu, o ira na kawa i koya Nasau i Maumicake.
Oti e rau sa qai veiwatini o Rovarovaivalu kei Adi Loanacama (Teimumu, Vuikaba) a sa yacana mai Toga o Sinaileleasiga, rau sa biu sara ina nodrau ivotavota i Muala, sa nodrau yavutu o Delaidaku.
E dua na luvedrau, na yacana o Tuivanuakula. Na gone oqo a totolo ena cici turaga mai Verata.
Me vaka na lewa i Rokomautu na Ratu, o koya sa totolo me turaga, me liutaki Verata. Ia na lewa oqo era cata na makubui Rokomautu, ra qase vua, mani bese ni tiko mai Verata, a lako sara ina vanua i buna vakarua o Sina mai Toga.
Ia ni lesu tale mai, mai cabe i Delaidaku i na vanua i tinana mai Kaba, ni sa via lako vei Rt Vueti na tavalena i Kubuna, sa cabe ina dua na matasawa, a vakatoka me yacana o Safai. Sa muri i Wainibuka, a tara na yavutu o Kubuna, a rua na luvena tagane, o Tudruva (Tudrau) na ulumatua era tubu kina na mataqali Tudrau mai Dravo, kei Mekemeke na gone era tubu kina na mataqali Rokotui Bau Cokadi, kei na mataqali Vunivalu Tuikabaicake, mai Bau. Ia, na Rokotuibau Vuaniivi era tubu vei Ratu Vueti, se SeruiRatu, na mataqali Vunivalu Saunokonoko, se kai Dewala era tubu vei Rt Lele, ia na Vunivalu Durucoko, era tubu vei Colata na Kawa ni Sautoka. Na kawa ni Sau, na Saunokonoko na Sautoka era tubu kece vei Ratu Lele. Na Vusaradave era tubu vei Ramo na luvei Mekemeke gone. Na lewenivanua era kawa i Tuiwai.
