Update: 2:33PM NA I VOLA VUA NA EDITA
Sere ni Matanitu
ENA vuku ni ulutaga oqori au via vakamatatataka saka na veika au vakaraitaka yani e na noda pepa dokai nai Taukei e na vula sa oti. Oqo saka na noqu nanuma. Na sere ni noda vanua vakaturaga o Viti sa lagati tiko e na vosa vakavavalagi e na dua na gauna balavu sa oti. E dina ni da sa mai okati kina dua na yacada raraba Fijians. E tiko talega na galala ni vakabauta kei an noda dodonu yadua.
Me vaka ni levu tu na veimataqali qito e Viti kei na duikaikai era qitotaka. Au sa kerea kina matabose ni F.R.U ke rawa me dau lagati e na noda vosa nai Taukei na sere ni noda matanitu baleta na rakavi.
Eda cicivaka sara na i Taukei ni vanua oqo, na vo ni veiqito tale eso me ra qai taurivaka na vosa vakavavalagi. E rua ga na ka e kilai tani kina ko Viti, na qito rakavi kei na buca ni valu.
Ia, e dua dina na ka dokai ni sa voleka e dua na valataki vanua ka sa vakarewa tu na drotini nei Viti me sa lagati na sere ni vanua. Au vakabauta ni sega na kena dredre me dau lagati kina noda vosa nai Taukei na sere ni matanitu ena gauna ni qito rakavi. Ni sa lagati kina noda vosa sa qai tarava yani na kena matanataki nai bole kei na cibi.
Au vakabauta ni na vakacaudreva na yalo ni valataki vanua vei ira na lewe ni noda timi.
E vaka e rairai sakasaka toka na tikina bibi oqo. E biu vakatikitiki na noda vosa kei na sere ka vakamuri na sere vakavavalagi.
Sa oti na nodra veiliutaki na kai vavalagi oqo sa gauna nei Viti. Nuitaka ni na vakavure vakasama na tikina oqo.
Vinaka vakalevu.
KOLINIO NAVOSA
Nakorowiri, Labasa
Vale ni Yau Maroroi
AU gadreva meu na vakamacalataka vei keda e dua na mataqali veiqaravi ka dau vakaitavi kina na Fiji Museum ka ra lecava tiko e so vei keda. E dua na i tavi bibi ka ratou dau qarava na vakalesilesi ni Fiji Museum ko ya me ratou dau laki vakayacora na nodratou vakadidike ena noda yavutu se koro makawa na kawa i taukei ka tu kina na i vakadinadina ni noda a tawa vanua taumada.
E dodonu me dau kune ena noda yavutu na yavu ni vale ka tuva vakamatau tu kina nai tuvatuva vatu me yavu ni vale, tikitiki ni kuro ni Viti makawa ka ra dau vakabutara kina na kedra kakana, na qa ni kai ka ra a kania, na sui ni tamata vata kei na so tale na i vakatakilakila se i vakadinadina ni tawa vanua. E tu talega eso n ayaca ni vanua ka vakatakila tu na tawa vanua.
Ena yasayasa vaka- Ra e dua na i vakarau ka dau kilai kina neimami yavutu ko ya ni ra dau qoroqoro na neimami marama era na dau cavuta tiko ga na nodra yavutu me vakaoqo:
1)Yavusa Naroyasi mai Magodro-Ra Koi Qwara! E tukuna tiko qo ni ra kai Qwara mai Ba.
2) Yavusa Mataviavia mai Semo mai Nadroga-Juvou Ni Viwa! E tukuna tiko oqo ni ra Kai Natia mai Viwa mai Yasawa.
E veitalia sara ni sa duatani na vanua era sa mai tu kina e daidai era na dui cavuta tiko ga na nodra yavutu.
E lasa ga ni sa so na kawa tamata era sa qoroqoro tu vakaveitalia se ka ga ni veimurimuri e daidai ka sa yali kina nai balebale dina ni i vakarau oqo. Ni ratou sa laki dikeva na noda yavutu na vakalesilesi ni Fiji Museum e ratou na qai cakacakataka nai taba gauna ni tawa vanua mai na mataqali kuro ni Viti era a vakayagataka na qase vata kei na mataqali vale era a tara kei an veika tale eso e kune ena noda yavutu.
E na gauna oqo e qase duadua tiko na tawa vanua ka a vakayacori mai Bourewa e na tikina o Malomalo mai Nadroga me vaka e a liutaka na kena vakadidike ko Professor Patrick Nunn. E a vakadinadinataki rawa kina ni a sa tawa tu ko Bourewa ni se bera ni sucu ko Jisu Karisito.
Ena gauna talega e ratou a mai vakayacora kina na nodratou vakadidike na Fiji Musuem e Buduka e Nadi e ratou a vakadinadinataka mai na tikitiki ni kuro ni Viti ka a laurai kina ni tautauvata kei na tikitiki ni kuro ni Viti ka a laurai mai Bourewa.
Na mataqali vakadidike kei na i vakadinadina se scientific evidence vakaoqo e dodonu me na veidutaitaki vata kei na vosa bubului e na i tukutuku raraba ka ra a vakayacora na noda qase ka me qai macala kina na dina kei na lasu ni nodra tawa vanua ka me kakua ni sa vakabau tikoga na nodra vosa bubului na noda qase ka kevaka esa sega ni bolei ena loma ni 90 na siga ka sa na vakabau me i tukutuku dina e na final report.
Na gauna oqo esa gauna ni vuli ka sa dodonu me vakabau na ka era dau tukuna na kenadau – that evidence must be proven beyond reasonable doubt ni bera ni qai biu me sa final report.
E dodonu kina me na dolavi tiko ga na kena rawa ni bolei na nodra vosa bubului na qase baleta tiko ni sa toro cake tikoga nai vakarau ni vakadidike ka na rawa kina ni na vakalasui eso na vosa bubului.
Oqo na gaunisala ena rawa ni qai vakadinadinataki kina na nodra Ownership Rights se Dodonu ni Taukena ko ira na i Taukei dina ni noda veivanua ka na qai rawa talega kina ni matata na nodra tiko vakararavi ka tu wale ga kina e ligadra na Usage Rights se Dodonu ni Vakayagataka e so tale na veiyavusa ena vanua ka ra sa mai vakaitikotiko kina e na gauna e daidai.
Esa levu sara tiko na veiyavisa era sa mai domo levu tiko e daidai e na nodra veikocoyaka na veika ka sega ni tu e ligadra na kedra Ownership Rights baleta ni se sega tiko ni vakayacori vakaoti na veiqaravi oqo ni Fiji Musuem.
E keimami sa qai mai kila tale tikoga oqo ni se sega tu ni qarava vakaoti na Valenivolavola ni Veitarogivanua na kedra i tukutuku raraba na veiyavusa mai Ba, e sega tu na kedra i tukutuku raraba na yasana ko Serua, e se sega tu ni soveyataki vakaoti na qele mai na yasana o Serua, e sega tu na final report ni yasana o Lau ka se veicalati tale tu ga eso na kena bubuluitaki na qele vata kei na veika tabaki tu e na RNL se Register Of Native Land me vaka e a yaco vei i ratou na yavusa Naigani mai Batiki mai Lomaiviti e na kedratou qele na mataqali Naigani.
E vica na kisi oqo esa laki vakadinadinataki sara ga e matadra na Turaga i Liuliu ni Veitarogi Vanua ka sa dodonu kina me sa na tu vata na kawa i Taukei e na noda domoduataka cake kina matanitu me ra sa na digitaki eso na loya gone i taukei me ra vukei ira na veiyavusa ena vuku ni kena vakarautaki na nodra vakatutu se submission me baleta na nodra ownership rights se dodonu ni taukena e na kedra qele, i qoliqoli, i tutu ni veiliutaki vakavanua, i yaubula vata kei na veika taucoko e kovuta na nodra Indigenous Rights ka vauci tu vakalawa ena United Nations Declaration on The Rights of Indigeous People.
Ko ira na loya oqo me ra saumi vakamatanitu ka me kakua ni ra mai vakalolomataki tiko na kawa i taukei me ra mai saumi loya e na vuku ni cala ka a vakayacora na Valenivolavola Ni Veitarogivanua kei na Wai ni Qoliqoli e na nona a sega ni vakayacora vakaoti vakavinaka na nona i tavi.
E dodonu talega me domoduataki cake me sa dolava na matanitu na mataveilewai se Tribunals me na rogoci kina na gagadre ni kawa i Taukei me vaka e vauci tu vakalawa e na United Nations Declaration on The Rights of Indigeous People.
Me da kila tiko ni dodonu me rua na mataqali dodonu me da vakayagataka tiko na kawa i Taukei ko ya na noda Indigenous Rights vata kei na noda Human Rights.
Ia, ko ira na mata tamata tale eso e rawa walega ni ra valataka na nodra Human Rights e Viti ka ni sega ni tiko e Viti na nodra Indigenous Right. E caka ni da tukuna mai veivakaduiduitaki vaka mata tamata baleta ni duidui dina tiko ga na noda dodonu e na vanua oqo ko Viti.
Kevaka me na basika na dina, dodonu kei na savasava e dodonu me vakaliuci taumada na noda Indigenous Rights se Dodonu na kawa i Taukei ni bera mai na noda Human Rights na citizens se Dodonu na Lewenivanua ena vanua oqo ko Viti.
Au sa nuitaka tu ni ko ni na vakasamataka vakatitobu na veika esa cauraki tiko yani mo ni kila ka ko ni na digitaka e na gauna ni veidigidigi e dua ena rawa ni laki valataki kemuni.
Vinaka vakalevu.
ALIPATE D. TUIDRAKI
Nakavu, Nadi
Na vakatataro
E VEIVAKURABUITAKI dina na lewe ni vola e na nomudrau veivolavolai toka kei Ratu Viliame Nabiau me baleta o cei na i Taukei dina ni vanua ko VUNABAKA se VITOGO DRASA koya sa vakayacani tiko me LAUTOKA e na gauna nikua.
E lewe vuqa era lomatarotarotaka na i vola e vola tu ko Ratu Viliame Nabiau me baleta na vanua oqo ni a qele ga vaka Vuda qai vakalutuma vei ira na VIDILO ko ira na Turaga ni Vuda, io na cava e qali tiko kina e Vitogo ko ira na Vidilo ni qele vaka VUDA era mai tawana tiko?
Nai karua tale ni taro baleta tiko na nona a tukuna tiko ko Ratu Viliame Nabiau ni sa tiko vei iratou na TITLE ni vanua o Lautoka taucoko, ko ni qai vakadodonutaka ni vanua e Lautoka e tiko ga kina na nodratou USAGE RIGHT se na DODONU GA NI VAKAYAGATAKA na nodratou OWNERSHIP RIGHT se DODONU NI TAUKENA e tiko sara mai e na nodratou yavutu, VANUASAGASAGA e na tikina ko MALOLO e na yasana o NADROGA.
Na taro e tiko e vakaevei e rawa beka ni vaka talega kina o i ratou i SARU? Me vaka ga ni a vakamacala tiko ko Vuda mai Tavakubu e na Fiji Times se na nodratou DODONU NI TAUKENA. Ena nodra vakasevi mai VUDA ko ira na kai Nadakuvatu kei Nanuku era mai tiko voli e Saru.
Ena gauna makawa kei na daku ni kuila e dau vakayaco lewa ko ira na Turaga na TUI VUDA i na vanua e veibataki tiko oqo, io a sega ni taukena na vanua oqo, ena vuna oqo ni se bera ni matai ni TUI VUDA, se bera talega ni mai tawa vanua oti beka e na vanua oqo eso na tamata.
Ena bubului nei Matakorovatu mai VUDA ena tukutuku raraba kei VUDA e a vakamacalataka ni a sega tu na kai Saru era tiko voli e Saru, yacova na gauna era vavia droka kina na bokola na vuni nodra vakasevi mai kina. E via mataqali vata tikoga ko i ratou i Saru kei na vakadewa o ni vola mai baleti i ratou e VIDILO. Ena nomuni vakekeli o ni a kunea ni ira vakasevi mai VITOGO ko ira na VIDILO ena veileti ga vakaveitacini, sa vaka talega kina ko i ratou i Saru ni ra a vakasevi mai Vuda. E dau vaka oqo na nodra i tovo ko ira na vakasevi mai era dau bulia eso nai talanoa me vaka na vatu ni veibuli mai Saru e dau laurai ena bogi sa dau tubu sara ki lomalagi. Eso nai tukuni vaka oqo e via veivakarerei tu ka ka ni lasa tale me vaka nai yaloyalo ni kisitoni.
Au wilika talega e na Fiji Times ena nona tukuna tiko o Vuda mai Tavakubu ni ra sa tawana makawa tu na vanua oqo na nodra qase se bera mai ko Lutunasobasoba, e ka ni lasa tale baleta ni ra cavutu ga mai Lomolomo, e tiko talega mai kina na nodratou yavutu. E a kasa mai Lomolomo na Kaunitoni ka ra sobu mai kina na Vuda ka wili talega kina ko i ratou na Saru.
Na vanua oqo e Saru, era mai veiyala kina na tikina o Vuda kei na tikina o Vitogo. Nai otioti ga ni taro au gadreva meu tarogi kemuni kina o cei vei ira na VU mai na tikina o VUDA kei na tikina o VITOGO ka rau veiyala vanua mai Saru sa mai vakadinadina tu ni yalayala ni vanua e na tikina ruarua ena gauna nikua. Sai koya ga oqori na ka au gadreva meu kila. vinaka.
Vinaka Vakalevu.
NEMANI QIO
Vuda.
Qele vaka
Tunuloa Vitogo
AU volavola saka tiko yani meu vakavinavinakataka na nodrau veisa i vola tiko na wekaqu ko Alipate Tuidraki kei Viliame Nabiau me baleta na Vanua ko Vitogo Drasa se na Vanua ko Lautoka ka sa kilai tu kina e na gauna oqo.
Keimami vakavinavinakataka vakalevu na veitikina eso ka vakararamataki ira tiko e lewe levu na lewe ni noda vanua lomani oqo ko Viti. Vei ira saka na sega ni kila, e i tukutuku mata ni davui tiko ka vakauqeta tiko eso na veitalanoa katakata ena bati ni tanoa kei na veivanua tale eso.
Ia, vei keimami dina eso na Kai Tunuloa e Vitogo, keimami sarava saka tiko na kena vakayagataki vakatikina ka vakamatau tiko eso na uma tukutuku, keimami raica tiko na kena vakayagataki vaka tikina tiko na veitukutuku oqori me ganita ga na kena saumi na i vola mai na yasana ruarua.
Vei keimami na kai Tunuloa nai vukivuki ni vakayagataki ni tukutuku cacavukavuka vaka oqo, esa vaka saka e dua na waqa Sabamarini ena i karua ni valu levu. E nunu voli e loma ni wai ka vakabasikataki koya ga ni sa maca na cagi se sa lau gasau vei ira na waqa ka ra vakamuri ira tiko ena rada e dela ni wai.
Keimami sa vakanuinui vinaka tiko ni na toso tikoga na nomudrau veivakararamataki tiko vei ira na lewe i Viti, ia, vei keimami na kai Tunuloa, Vitogo, keimami sega ni lewe rua na taukena na qele 38,000 na eka. Oqo e wili talega kina na qele ka vakatokai tiko ena gauna oqo me o Lautoka.
Vinaka saka levu,
MAIKELI NAROGOKIBAU
Vitogo, Lautoka
Yavusa Noimalu
NA nodra koro ko Narokorokoyawa mai na tikina ko Noimalu mai Naitasiri. Ena yasana makawa ko Colo West e koto mai kina na nodra koro makawa se yavutu ka yacana ko Noimalu. Na yaca oqo ko Narokorokoyawa e bula tu mai Malolo ka vaka kina mai Sabeto. Era tiko mai Noimalu ka dede ka sa tubu me ra lewe vuqa ka sa mani 6 na kedra i wasewase lelevu ka sa vaka tu oqo.
Na mataqali Noimalu ka ra okati kina nai Tokatoka Noimalu No.266 tokatoka Sovatabua No. 267. Na mataqali Nakorovuso No. 268, tokatoka Naqarua no.269, na mataqali Nubutolu e rau okati kina na tokatoka Nubutolu No. 270, tokatoka Matalase No. 270A.
Na mataqali Natukua e rau okati kina nai tokatoka Natukua No.271, tokatoka Mataniwai No. 271. Na mataqali Draunimasi e okati kina nai tokatoka Draunimasi No.273, tokatoka Namosidi No. 274.
Na mataqali Noimalu era Turaga, na mataqali Nakorovuso era Sauturaga, na mataqali Nubutolu era Matanivanua, na mataqali Natukua era Bete, na mataqali Draunimasi era Bati, na mataqali Dranu era Bouta ka rau kena i tokatoka na tokatoka Dranu kei Koroyanitu era a biuti Nagusunituba ki Nabuto ka ra tiko e daidai e na yavusa Emalu mai Draubuta e na tikina ko Noikoro mai Navosa.
Sa i koya oqori na kedrai tuvatuva makawa ni ra tiko mai Noimalu. Era tiko kina ka dede era qai lako ki Mataniwai ka ra biuti Mataniwai tale ka ra lako ki Wairiva. Era tiko kina ka dede ka qai kabai ira na mataivalu ni Nabukebuke mai Namosi ka ra mani se ki Nagusunituba.
ALIPATE TUIDRAKI
Nakavu,
Nadi
Karisito kei na
nona Vunau
EA volavola e na nona ulutaga e cake o Savenaca Vakaliwaliwa e na Nai Lalakai Vukelulu 9 ni Epereli, 2014, e kaya ni o keda na Lotu Vakarisito eda rokovi Jisu na luve ni Kalou, Ia eda duidui ena vuku ni nona i vunau. Na vunau oya na vunau e tini. E sauma lesu nai vola nei Savenaca o Joseva Vudiniabola ena Lalakai, Vukelulu 30 ni Epereli, 3014 e na ulutaga Jisu ga nai Vunau , e kaya o Joseva ni Lotu Vakarisito e sega ni yavutaki e na i Vunau e Tini e yavutaki ga vei Karisito na neimami turaga.
E vakuria ka vaka, a cava tale na yaga ni vunau? ni sa mai bokoca vakadua o Jisu ena nona mate ena kauveilatai. E sega beka ni kila tiko o Joseva ni vunau e tini e lawa levu tu ni noda matanitu e daidai.
Eso na lewe ni Lotu Vakarisito era muria kece tiko na lawa e tini oqo, ka sa biuta tani ga na vakasigatabu e na siga Vakarauwai se Saturday- the Sabbath Day nai kavitu ni siga ka vakatabuya na siga Sunday, nai matai ni siga ni wiki vaka i Vola Tabu. Na siga ni tucake tale oya e na lewa vakatamata.
Vei ira na i vakaro se lawa ni Kalou e tini oqo, era vakatabui kina na laba, butako, veidauci se veibutakoci ka laki vakawati tale, veivakaisini, kocokoco. Joseva nio vakayacora na veicala kece era koto oqori mai cake ena sega ni vakagalalataki iko o turaga ni lewa ke o beitaki e na mataveilewai.
O ni qai kaya vakacava ni ra sa bokoci oti e na gauna e mate kina o Jisu? Na siga tabu ni Kalou se nona siga ni vakacecegu oya nai ka va ni vunau mai na i vunau e tini eda sa bokoca laivi na lewe ni Lotu Vakarisito e daidai, ka vakaisosomitaka e na vakatabui nai matai ni siga oya na Sunday ka sega ni vaka i Vola Tabu. O koya ga e veiletitaka e sese. Na veika kece sara e bulia na Kalou mai na i Vakatekivu, e vakatoka ni sa vinaka sara, e oka kina na Siga Tabu ni rau a vakacegu vata kina kei Atama. Mai na gauna e tekivu kina na veiraravui mai lomalagi sa nona i naki o Setani me vuaviritaka nai vunau ni Kalou me baleta ni vunau e yavu ni matanitu ni Kalou, e kilai kina na vinaka kei na ca, e sega ni rawa ni da kila ke sega nai vunau me vaka ga e sega ni rawa na vakasama ke sega na mona.
Oqo na vuna e kaya kina na Kalou e na (Lako Yani 20:8) Mo nanuma na Siga ni Vakacecegu mo vakatabuya. Sa kila na Kalou ni rawa vua na tamata me guilecava na bibi ni nona vakatabuya na Siga Tabu, o koya sa yaco tu vei keda na Lotu Vakarisito ni da vakatavuvulitaka nai vakavuvuli e sega ni vaka i Vola Tabu. Rogoca na ka e kaya o Jisu (Maciu 15:8-9) O ira na tamata oqo era sa vakarokorokotaki au ga e na gusudra, ia na yalodra sa yawa tani vei au. Sa sega ni yaga na nodra masuti au ni ra sa vakatavuvulitaka na vunau ni tamata. Joseva! Oqo ga na vu ni noda basu lawa tiko na lewe ni Lotu Vakarisito. Eda sa sega ni wasea rawa na vinaka mai na ca.
JOVILISI KEDRAYATE
Naimasimasi, Vugalei, Tailevu
Valeniwai mai
Nalotawa
ENA macawa sa oti au a tiko voli kina mai Suva kau mani taura rawa mai kina e na Valenivolavola ni Paraiminisita e dua na i lavelave ni niusiveva vaka-Viti ka tabaki toka kina e na tabana e 3 na kena sa laki dolavi na valeniwai vou mai Nalotawa e na colo kei Ba. Niu wilika toka ka sarava na kena i taba e tubu sara ga mai lomaqu na vakaisaisa ni sa qai mai vakavotukana tu e dua na tatadra ka a se bucini sara na kena vakasama e na 1990 vakacaca ena gauna ni neitou veiqaravi vaka qasenivuli mai na Nalotawa District School vata kei rau na veiwatini ko Asesela Tora ka vaka kina ko Kelevi Burogo vata kei Meri Ramuwai.
Au gadreva tale ga meu vakaraitaka eke na noqu vakavinavinaka cecekia vei Eroni Kata, Ilami Maya, Pita Naturaga, Kulaiasi Kubu kei i ratou na lewe ni komiti ni koronivuli ka vaka kina vei kemuni na dautei dovu mai na Tikina ko Nalotawa e na vuku ni nomuni veitokoni e na dua na gauna dredre ka a tovolei tiko kina me veisautaki na nomuni vakasama na lewe ni tikina ko Nalotawa ni rawa ni ko ni okati talega e na tuvatuva ni veiqaravi ni matanitu ka a kena i sevu ni veivakatorocaketai kina paipo ni wai ni koronivuli ka muria mai na kena caka na wavu mai Nanuku.
Ia, na i tikotiko ni nasi e a se caka vakavo tu ka sa yaco na kaci ni veilesi ka mani sega tu kina ni vakacavari na cakacaka oqo. E a sa bau tara rawa tale ga e dua na nodra valenisili kei na valelailai na gone e bure kau vakabauta ni veivakacegui levu duadua e kauta mai na valeniwai vou oqo. Ea votu cake mai na vakasama ni valeniwai e na dua na mata gunu yaqona ka dau vakayacori voli e na mua ni macawa e na vale ni Qasenivuli Liu ka keimami dau sotasota voli kina kei na i vakatawa Jo Toga, Mata ni tikina Eroni Kata, Ilami Maya, komiti ni koronivuli, i soqosoqo ni tabagone ka ra bau curu maliwa voli e loma eso na i vakalasa me vakataki Pita Naturaga.
E vakayacori ga na masumasu ka mai lose toka yani na yaqona ka moici na veivosaki ka me keimami veivosakitaka ga na gaunisala eso ka rawa ni vakatorocaketaki kina na Tikina ko Nalotawa.
E gauna dredre toka na gauna ko ya ni se sega ni rogo ko Nalotawa e na vuravura ni veivakatorocaketaki. E a tauyavu rawa mai na mata gunu yaqona oqo nai soqosoqo ni tabagone e na tikina o Nalotawa ka matanataki sara na veika e veivosakitaki e na so na projects e koronivuli.
E a tauyavutaki talega nai soqosoqo ni P.T.A ka ra qarava sara talega e so na nodra projetcs. E laveti cake na nodra rawa ka vakavuli na gone ka ra ladeva yani na veikoronivuli torocake ka ra dau tatadrataka tu ga. Era vakairogorogo mai Ba ka vaka kina ena yasana ko Ba ka vaka kina e na sotasota lelevu ni veikoronivuli e Viti e na qito ka sa qai tekivu me veisau mai na nodra rai na lewe ni tikina ko Nalotawa.
Au vakavinavinaka ni sa rawa ni ko ni cicivaka vaka i kemuni na nomuni veivakatorocaketaki na lewe ni tikina ko Nalotawa ka keimami sa vakanuinui tu na vakailesilesi ka keimami sa veiqaravi oti mai e na lesilesi vakacakacaka ena nomuni tikina ni na toso cake tiko ga na rawa ka e na nomudou vanua. Me ra tuberi nai tabagone me ra dau colata na i tavi ka me ra tamata qaqa ena nodra dela ni gauna ni bula.
Meu tinia ga e na vakavinavinaka levu vei Vilimaina e na i tavi levu ko sa qarava tiko me baleti ira nai tabagone e na tikina o Nalotawa.
Vinaka vakalevu.
ALIPATE D. TUIDRAKI
Nakavu,
Nadi
