E da lako curuma tiko e dua na gauna bolebole ena vuku ni mate na “dengue fever” ka tara tiko na noda vanua ena gauna oqo.
E vakaraitaka na turaga Minisita ni veika vaka iTaukei, Ifereimi Vasu ni bibi na noda tataunaki na lewenivanua ni tiko na noda itavi ena vuku ni kena valuti na tauvimate ena loma ni noda veitikotiko.
“Na tauvimate na “dengue fever” e dewa ena manumanu lailai ni mate ka vadewataka na manumanu na namu. Oqo na namu oriori ka dau kati ena mataka kei na yakavi ena loma ni vula ko Tiseba kina Evereli,” vakaraitaka o Vasu.
“Na kerekere vei keda na Mata ni Tikina kei na Turaga ni Koro ena kena vakaqaqacotaki nai tavi ni noda komiti ni tiko bulabula ena loma ni noda veikorokoro kei na veitikina,” vakamamasu na turaga Minisita.
“E bibi na noda yadrava na nodra tiko savasava na noda lewe ni itikotiko, ka tiki ni kena valuti na tauvimate.
Oqo eso nai tavi e dodonu me da na yadrava na kena qaravi:
- Na kena vakarusai laivi na vanua kece era dau vakasucu kina na namu.
- Na kena vakadrodroi vaka vinaka na wai ena noda vei yasani koro ena kena samaki nai kelikeli.
- Na kena maroroi vakavinaka na benu ka rawa ni vakasucu kina na namu.
- Na kena koti ka samaki na vei vanua e tubua ka musu na veikau lelevu.
“Na noda cakacakataka ki na ituvatuva ni tiko bulabula e tiki ni noda itavi ka sega ni yaga kina me da vakananumi, kani ni dodonu me tiki ni noda bula ena veisiga.
E kuria na turaga Minista ni dodonu talega me vakaraitaki ena loma ni noda koro na bibi ni noda kauti keda vakatotolo ki valenibula ni se bera ni bibi na tauvimate.
“Oqo e dua na vanua e laurai ni mai vu tiko ni leqa ka ni levu era qai gole ki valenibula ni sa bibi na tauvimate.
“Sa vakanuinui na noda veisemati tiko kina noda Valenivolavola ni Yasana kei noda Valenivolavola ni Talai Veivuke ena kena sagai me valuti na mate na “dengue fever”.