Me da cata na benu ca

SA dua dina na bolebole levu ena gauna qo ena noda veitikotiko me vakatekivu mai vale, itautuba, loma ni noda koro, vanua eda dau caka soqo kina, loma ni basi, motoka, e tolo ni gaunisala kei na veivanua kece eda tiko kina, sa ikoya na noda sega ni dau maroroya na noda benu. Eda kaburaka tu ga yani vakaveitalia ka vaka me sa tiki sara tu ga ni noda bula e veisiga. Sa vaka e matau ga na sasamaki ni vakarau caka e dua noda oga ka qai mai kena veibasai yani ena gauna ni soqo kei na kena sa cava na soqo.
Me da sa na veivakavulici sara ga mai vale ena kena vakalesui tale mai na ivakarau ni bula savasava ni tomitomi ena veimataka ni bera na sili kei na yakavi ni suka na vuli. Me da vakalesuya tale mai na gauna ni veivakasalataki e vale.
Ena gauna qo e vaka sa rairai vinaka tu vei keda ni da raica tu na benu. Eda sa caqeta ka kalawaca ga yani.
Au a caka vuli ena dua na koro ka’u a qai tarogi ira ni se qai tekivu na veiqaravi: “E savasava tu na koro?” Era tukuna kece mai na “io”.
Ni oti na imatai ni wasewase, au a solia vei ira e yadua na taga ka tukuni me ra curu i tuba, gole ki nodra vale ka vaka kina e loma ni koro ka vakatawa ena taga na ka kecega era okata ni benu. Ni keimami mai sota tale ni oti e 10 na miniti, sa sinai kece na taga ka so sa rua, tolu tale na taga. Era kurabui, era madua, era kidacala ni sa veicalati kei na nodra isau ni taro.
Qo kemuni na noda e dua tiko na ivalu levu me da valuta ka ravuta ena gauna qo. Sa via tukuna tiko ni sa levu cake na noda vakamareqeta na benu mai na savasava.
Na vanua, na lotu, kei na matanitu me ratou cakacaka vata.
Me da vosa yani ni da raica e dua ni benu ca ka vakasalataki koya ena vanua me biuta kina na benu. Ena qai kidava ni o tukuna tiko yani vua e dua na ka e dodonu. Sa na dodonu me na vuli kina.
Isa o Viti na noda vanua me da sa raica yani vakaveiwekani na kena vakasavasavataki na noda veitolo ni gaunisala kei na koro. Dolava ga na yalomu kei na nomu vakasama, na matamu me raica, na yavamu me kalawa kei na ligamu me dodo yani ka tomika. Kevaka eda qai duavata kece ia sa na dua dina na tubu levu e Viti ka sa na vakatubu bula.
O cei e cata na savasava? O cei e via vakamareqeta na rairai ca kei na sakubeta?
Me sa da tutaka na bula e savasava vakaitaukei … na vakabuta ti, na vakadromusiga, na bulu benu, na vakama benu, na vakayagataki benu, na rawa-ka ena benu (recycling).
Me da okata ni dua talega na ABC ni bula me vaka na kana, gunu, cagi, vakacegu, veitokani, veitalanoa kei na veidredrevaki, na maroroi ni benu. Oqo gona na savasava.
Ni kalougata tiko.