E levu sara na qasenivuli ena noda vanua era sa soli bula tu ena vei dela ni yavu me ra la’ki suwai ni veiqaravi ena kena sagai me ra tuberi na gone ena veika me vukea na nodra veisiga ni mataka.
Na yanuyanu oqo o Lakeba e yawa mai ena vanua vakataoni se vanua ni cakacaka ka gadreva tu vakalevu na veivakatoroicaketaki vakauasivi na nodra maroroi na gone ena vanua era vuli tiko kina.
“E dua na ka keitou gadreva sara tiko vakalevu na veivakatoroicaketaki me vakarawarawataka na veiqaravi, vakatabakidua na veivuke ni kena vakarautaki na solar,” e a vakaraitaka na qasenivuli liu ena Ratu Finau Secondary School, Vuniani Vasu.
“Na noqu veiqaravi tiko oqo vaka iliuliu ni koronivuli e Ratu Finau Secondary School, au sasagataka sara tiko vakaukauwa na kena vakavinakataki na vale ni vuli, na taqe ni wai, kei na nodra bure na gone.
“Au saga tiko ena noqu igu me ra dreti lesu mai na gone kece ni vanua o Lakeba era vakaitikotikto ena yasa ni vanua cava ga e Viti me ra mai vakayagataka ga nodra koronivuli ena nodra dela ni vanua.”
E kaya ni dua na ka bibi duadua na kena vakavinakataki na koronivuli me rawa ni tagavi ira na gone ni vanua o Lakeba me ra vuli tikoga ena dela ni nodra soso. E levu vei ira na gone ena gauna nikua era sa gole sara tiko vakayawa ena veivanua eso ena vakanananu ni kena sagai me rawati na vuli e daumaka ka taucoko.
Ia, e vakavinavinaka o Vasu ni yabaki oqo e levu era sa lesu tiko ena koro baleta na kena vakanananutaki tiko me vakarautaki talega na vuli tara se vocational studies e koronivuli baleta ni laurai ni oqo ga na veika era lesu tale tiko kina e Suva na gone ni yanuyanu o Lakeba.
“Oqori na vuna au gadreva kina vakalevu me dua na veivakatoroicaketaki ena vuku ni kena sagai me sa gole mai vakavoleka ena yanuyanu na vuli-tara me rawa ni ra maroroi na gone ka vakayagataka na kilaka e vulici ena kena sagai me tarai cake na veika me baleta na nodra vuvale kei na vanua.
Ena loma ni yabaki oqo e 121 taucoko na levu ni wiliwili ni gonevuli era vakacurumi e Ratu Finau Secondary School ena loma ni walu na koro e tiko ena yanuyanu o Lakeba.
E dina ni lailai na iwiliwili, ia e tiko na kauwai kei na kerekere ena vakavinakataki na koronivuli ka me qaravi na veivakatoroicaketaki vinaka duadua me rawa ni qaravai na vuli ka me taucoko sara.